Jaarlijks verzamelen gemeenten via de leerplichttelling cijfers over leerplicht en verzuim, die worden gebruikt om landelijk beleid te monitoren. Deze cijfers geven echter vooral inzicht in wettelijk vastgestelde vormen van verzuim. Om goed te begrijpen wat er achter de cijfers schuilgaat en welke jongeren extra aandacht nodig hebben, is nadere duiding onmisbaar.
Dit document biedt een verdiepende duiding bij de cijfers uit de leerplichttelling 2022–2023 en laat zien dat langdurig schoolverzuim veel breder is dan wat in de officiële cijfers zichtbaar wordt. Naast ongeoorloofd verzuim gaat het bijvoorbeeld ook om preventief opgepakt verzuim, langdurig geoorloofd verzuim en kinderen die wel een schoolinschrijving hebben maar toch langdurig thuiszitten. Op basis van interviews met veertien gemeenten laat de publicatie zien hoe verschillende vormen van verzuim zich tot elkaar verhouden en waarom de leerplichttelling slechts een beperkt deel van de werkelijkheid laat zien.
De publicatie is bedoeld voor professionals en beleidsmakers die werken aan het terugdringen van schoolverzuim en schooluitval. Het document helpt om cijfers beter te interpreteren, verschillen tussen gemeenten te begrijpen en het gesprek te voeren over preventie, samenwerking en regie. Ook biedt het aanknopingspunten voor verbetering van registratie en gegevensdeling, zodat jongeren die langdurig geen onderwijs volgen eerder en beter in beeld komen. Daarmee ondersteunt het document de gezamenlijke opdracht om het recht op onderwijs en ontwikkeling voor alle jongeren daadwerkelijk te realiseren.
Meer zicht op verzuim