In Nederland volgen circa 73.000 leerlingen onderwijs in het (voortgezet) speciaal onderwijs (v)so). Deze onderwijssoort, ook wel gespecialiseerd onderwijs genoemd, biedt onderwijs aan leerlingen die door een lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke handicap of vanwege leer- of gedragsproblemen onderwijsondersteuning nodig hebben die het regulier onderwijs niet kan bieden.
Er zijn recent drie onderzoeken afgerond waarvan één evaluatie van de wet Kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs. De andere twee onderzoeken gaan over de ervaren administratieve lasten bij het aanvragen van toelaatbaarheidsverklaringen (tlv).
Evaluatie wet Kwaliteit (v)so
De belangrijkste conclusie van de evaluatie waaraan Ingrado heeft bijgedragen, is dat de wet Kwaliteit (v)so positief heeft bijgedragen aan de kwaliteit van het (v)so en het vergroten van kansen voor leerlingen in het (v)so. Zo concluderen de onderzoekers bijvoorbeeld dat de wet scholen een goed kader biedt om opbrengstgericht te werken, is er in het so focus aangebracht op basisvaardigheden en worden leerlingen in het vso gericht voorbereid op hun uitstroombestemming.
Het onderzoek legt ook een aantal knelpunten bloot:
- Knelpunt 1: Het OPP wordt voor meer doelen gebruikt dan bedoeld
Het onderwijs perspectiefplan (OPP) is soms te omvangrijk en ontoegankelijk voor ouders omdat het soms voor meer doelen gebruikt wordt dan waar het voor bedoeld is. Hierdoor komt er meer informatie in te staan dan wettelijk verplicht is. - Knelpunt 2: Vso-scholen maken nog niet goed gebruik van alle examenmogelijkheden
De extra examenmogelijkheden uit deze wet worden nauwelijks benut. - Knelpunt 3: Leraren in het (v)so worden onvoldoende voorbereid op lesgeven aan leerlingen met (zware) ondersteuningsbehoeften en het toeleiden van vso-leerlingen naar het examen. De minister gaat hiervoor verschillende trajecten inzetten.
- Knelpunt 4: De uitval van jongeren die uitstromen van het vso naar de arbeidsmarkt of vervolgonderwijs is hoog.
Het wetsvoorstel ‘van school naar duurzaam werk’ moet hier veerbetering in brengen.
De andere twee onderzoeken gaan over de administratieve lasten bij het aanvragen van toelaatbaarheidsverklaringen (tlv). De procedure bij het aanvragen van tlv’s zorgt soms voor ervaren administratieve lasten en onnodige bureaucratie. Het rapport van Sardes bespreekt aangrijpingspunten voor het verminderen van administratieve druk in gespecialiseerd onderwijs en samenwerkingsverbanden. Het rapport van Nijkamp doet onderzoek naar een structurele aanpak van de administratieve lasten voor de afgifte van toelaatbaarheidsverklaringen (tlv’s) voor passend onderwijs.
In haar Kamerbrief reageert de staatssecretaris van OCW op de drie rapporten. Lees hier de Kamerbrief >