Werkgevers in de regio bepalen wat de deelnemers leren, zodat zij na het traject direct aan de slag kunnen. Daarmee slaat het project twee vliegen in een klap, vertelt projectleider Seyit Yeyden. ‘We benutten de arbeidsreserves van specifieke doelgroepen die niet zomaar aan het werk komen én we dragen bij aan de enorme energieopgave waar we in de regio samen voor staan: een win-win-situatie.’ De loods van Werk in Zicht aan de Leerparkpromenade in Dordrecht, strategisch gevestigd tegenover de Duurzaamheidsfabriek, staat vol met technische installaties: van een laadpaal, vloerverwarming en een warmtepomp tot een compleet dak met zonnepanelen. Drie leermeesters leiden hier tientallen deelnemers per jaar op voor een baan als assistent-monteur laadpalen, zonnepanelen of warmtepompen. Kandidaten die het traject succesvol afronden, kunnen direct aan de slag bij een werkgever in de regio.
Beproefd leer-werkconcept
Werk in Zicht is ontwikkeld vanuit De Beroepentuin, een leer-werkconcept met inmiddels zes vestigingen dat mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in korte tijd klaarstoomt voor banen in sectoren waar werkgevers staan te springen om personeel. Het succes van deze aanpak in Rotterdam trok de aandacht van het Leerwerkloket in Dordrecht, dat het concept eind 2021 onder de naam Werk in Zicht naar de Drechtsteden haalde.
Projectleider Yeyden, verbonden aan De Beroepentuin, is vanaf de start betrokken bij Werk in Zicht. ‘Als we een nieuwe vestiging opzetten, beginnen we met het verzamelen van een groep lokale werkgevers. Zij denken mee over de inrichting van de leerwerktrajecten: welke kennis hebben de deelnemers nodig om sectoren te versterken? De werkgevers bepalen wat de kandidaten leren, zodat zij na een traject direct inzetbaar zijn.’
Je moet laten zien dat je gemotiveerd bent
Kansen voor iedereen
Maike Withaar, adviseur Leren en werken bij het Leerwerkloket Drechtsteden, voert de intakegesprekken met kandidaten. Ze merkt dat het project steeds beter gevonden wordt. ‘In het begin werden kandidaten vooral aangedragen door de sociale dienst of het UWV, maar tegenwoordig hebben we ook contact met de penitentiaire inrichting in Dordrecht. Iedereen krijgt bij ons een kans, ongeacht het verleden.’ Ook de MatchMakers dragen potentiële kandidaten aan. Dit is een regionaal initiatief van onder meer leerplicht en voortijdig schoolverlaten (LVS), RMC en de Sociale Dienst Drechtsteden, dat jongeren ondersteunt bij de oriëntatie op de onderwijs en arbeidsmarkt. ‘Zelf kunnen we niet bij kandidaten langsgaan, maar de MatchMakers kunnen dat wel’, vertelt Withaar. ‘Het leggen van die verbinding is heel belangrijk.’ De intakegesprekken zijn vooral praktisch ingestoken. Withaar laat kandidaten de loods zien en vraagt naar uitkeringsgegevens. ‘Als een kandidaat een uitkering ontvangt, dan is het aan mij om achter de schermen de financiering van het traject te regelen’, vertelt Withaar. ‘In principe is de afspraak dat de uitkerende instantie de kosten draagt. Als een deelnemer geen uitkering heeft, dan kan ik een financieringsaanvraag indienen bij een van de beschikbare budgetten in de Drechtsteden, bijvoorbeeld bij het Regionaal Mobiliteitsteam (RMT) van de Drechtsteden.’
Om de drempel zo laag mogelijk te houden, kunnen deelnemers doorlopend instromen. ‘Hoe langer de periode tussen het intakegesprek en de start, hoe groter de kans dat een kandidaat alsnog afhaakt’, merkt Withaar. ‘Als er drie weken tussen zit, kan er in de tussentijd weer van alles gebeuren. Nu voeren we een intakegesprek en zeggen we: geniet van de komende drie dagen, we zien je maandag om kwart voor acht. Dat werkt het beste.’
Mogelijkheden zien
‘Een van de eerste dingen waar we tijdens het traject aan werken, is de mindset’, vertelt Erik Wesling, leermeester Loodgieterij. ‘Deelnemers stappen binnen in de loods en krijgen hier de kans om aan hun toekomst te werken. Vaak zijn ze ergens tussen wal en schip gevallen of hebben ze in het verleden verkeerde keuzes gemaakt, waardoor ze het vertrouwen in hun toekomst zijn verloren. Soms duurt het even voordat de knop omgaat, maar hier gaan ze weer mogelijkheden zien.’
Het traject start met een beroepenoriëntatie van twee weken, waarin de kandidaten kunnen proeven aan de verschillende mogelijkheden. Vervolgens kiezen ze een beroep waar ze in de resterende acht weken gericht voor worden opgeleid. De opleiding bestaat voor 90 procent uit praktijklessen. De meeste deelnemers zijn visueel ingesteld, merkt Wesling. ‘Zij leren het meest door met hun handen te werken. Als ze bezig zijn, nemen ze het stukje theorie ook sneller op.’
Niet iedereen die het traject start, rondt het succesvol af, erkent Wesling. ‘De oriëntatiefase in de eerste veertien dagen benutten wij zelf ook om te kijken of een deelnemer voldoende gemotiveerd is. Kandidaten die zich alleen hebben aangemeld om de schoolbanken te ontwijken of niet te hoeven solliciteren, pikken we er zo uit. Daar nemen we afscheid van, want zij hebben ook weer een slechte invloed op de rest van de groep.’
Geniet van de komende drie dagen, we zien je maandag om kwart voor acht’
Inzet loont
De kans op succes is niet altijd te voorspellen, merkt Withaar. ‘Soms zijn kandidaten in een gesprek laaiend enthousiast, om vervolgens niet op te komen dagen. Tijdens een intakegesprek druk ik kandidaten altijd op het hart: je moet laten zien dat je gemotiveerd bent, want daar kunnen wij iets mee.’
Want goede inzet loont. Bijvoorbeeld voor de kandidaat die dit voorjaar startte bij Werk in Zicht en het traject versneld doorliep. ‘In drie weken had hij alles gedaan wat je maar kunt doen in de loods,’ vertelt Withaar. ‘De manager heeft zich hard gemaakt voor deze jongen en hem in contact gebracht met een werkgever, waar hij nu een bbl-opleiding volgt op mbo 3-niveau. Voor dit traject had hij vier jaar grotendeels gamend doorgebracht op een zolderkamertje, maar nu ziet zijn toekomst er heel anders uit.’
Ook voor werkgevers in de regio biedt het traject uitkomst, vertelt Arie Baars, adviseur bij Samsom Installaties in Alblasserdam. ‘We hebben in de installatiebranche een schreeuwend tekort aan vakmensen. Dat is écht een probleem. Zelf zijn wij als installatiebedrijf gespecialiseerd in verduurzaming. Door het dynamisch inregelen van verwarmingsinstallaties verbruikt een gemiddeld huishouden al snel 15 procent minder gas: een gigantische besparing. Dat begint bij het vervangen van radiatorkranen. Die techniek is vrij simpel uit te voeren, maar daar heb je wél mensen voor nodig.’
Baars klopte aan bij Werk in Zicht en leverde specifieke kennis en materialen om deelnemers de techniek bij te kunnen brengen. ‘De leermeester was heel geïnteresseerd, dus die heeft het verder opgepakt. Hij brengt de deelnemers nu de kennis bij die nodig is om radiatorkranen te vervangen, zodat zij na het traject direct bij onze klanten ingezet kunnen worden.’
Inmiddels heeft Samsom Installaties via Werk in Zicht een medewerker fulltime in dienst genomen. ‘Dat gaat hartstikke goed’, vertelt Baars. ‘We hebben de mazzel dat het een vreselijk handige jongen is die nog veel meer in zijn mars heeft dan waarvoor hij is opgeleid. Daar zijn wij ontzettend mee geholpen. In dit soort constructies ben je als werkgever afhankelijk van het oordeel van de leermeesters, maar daar hebben wij bij Werk in Zicht alle vertrouwen in.’
Want vakmensen hebben niet alleen technische kennis nodig, benadrukt Baars. ‘Wij werken altijd bij mensen thuis. Dat vraagt nogal wat qua instelling en gedrag. Onze mensen moeten bijvoorbeeld klantvriendelijk zijn. Daarom is ook de coaching van Werk in Zicht zo belangrijk.’ Tijdens het traject wordt naast vakkennis nadrukkelijk aandacht besteed aan werknemersvaardigheden, beaamt Wesling. ‘Zoals samenwerken, op tijd komen en klantvriendelijkheid. Deelnemers worden vier dagen in de week om 8 uur ’s ochtends in de loods verwacht. Daar hebben we bewust voor gekozen, zodat zij al een beetje wennen aan de vroege begintijden in de bouw.’
Samen kunnen we maatwerk leveren, kansen bieden én een steentje bijdragen aan de energietransitie
Het succes van Werk in Zicht is vooral te danken aan de goede samenwerking in de regio, benadrukt Withaar. ‘Als iedereen vanaf zijn eigen eilandje werkt, kom je niet ver. We hebben elkaar keihard nodig. Ik kan geen jongeren werven op straat, in buurthuizen of in de gevangenis, maar onze sociale partners in de regio hebben die mogelijkheden wél. We hebben de leermeesters nodig voor het opleiden en coachen van de deelnemers, De Beroepentuin voor de bemiddeling met bedrijven en werkgevers in de regio om deelnemers baangarantie te kunnen bieden. Samen kunnen we maatwerk leveren, kansen bieden aan een groep die zonder hulp niet makkelijk aan het werk komt én een steentje bijdragen aan de energietransitie. Dat hebben we in onze regio goed voor elkaar.’
Werk in zicht voor Jeffrey en Kiflezghi
Jeffrey (29) volgde een ICT-opleiding, maar slaagde er vervolgens niet in om een baan te vinden. Een jongerenwerker wees hem op Werk in Zicht. ‘Als IT’er heb ik omleidingen gemaakt met fijne draadjes. Elektrotechniek is net zoiets, maar dan in het groot. Dus ik dacht: laat ik het maar proberen.’
Tot zijn eigen verbazing, want hij vindt naar eigen zeggen niet snel iets leuk, begon Jeffrey er al snel plezier in te krijgen. ‘Als je met elektriciteit werkt, moet je je kop erbij houden en goed luisteren wat er van je verwacht wordt. De leermeesters leggen alles goed uit en laten zien hoe het moet als je ergens niet uitkomt. Dat werkt fijn.’
Binnenkort gaat Jeffrey zich voorstellen bij de recruiters van Fokker Aerostructures in Papendrecht, waar hij hoopt mee te kunnen gaan bouwen aan onderdelen voor vliegtuigen. Daarnaast overweegt hij om te leren programmeren, zodat hij zijn kennis kan verbreden. ‘Ik heb nu verschillende opties,’ beseft Jeffrey, ‘maar ik weet in ieder geval zeker dat ik verder wil in de techniek. Dat past bij mij.’
Ook voor Kiflezghi (20) zit het traject bij Werk in Zicht er bijna op. In de grond voor de loods is hij bezig met de laatste graafwerkzaamheden voor de aanleg van ondergrondse kabels en leidingen. Kiflezghi kwam via het UWV bij Werk in Zicht terecht, nadat hij zonder diploma was uitgevallen uit het onderwijs. In amper drie maanden heeft hij veel geleerd. Niet alleen over de techniek, maar ook over zichzelf. ‘Ik heb ontdekt dat ik het liefst buiten werk, samen met anderen. En ik heb geleerd hoe je goed samenwerkt met collega’s.’ Zodra Kiflezghi zijn inburgeringscursus heeft afgerond, kan hij als assistent-monteur infra in de regio aan de slag: samen met collega’s én in de buitenlucht.