Uit de analyse van de verkiezingsprogramma's blijkt dat meerdere partijen, waaronder D66, SP en PvdD, toewerken naar een wettelijk leerrecht voor jongeren. VVD en GroenLinks-PvdA willen de leerplichtleeftijd verlagen naar vier jaar, terwijl de SGP deze op vijf jaar wil houden. Over passend onderwijs lopen de accenten uiteen: sommige partijen pleiten voor meer maatwerk en samenwerking met jeugdzorg, anderen benadrukken juist grenzen aan inclusiviteit.
Het mbo krijgt in vrijwel alle programma’s bijzondere aandacht. Vrijwel iedere partij wil de positie van mbo’ers versterken, of het nu gaat om waardering, stagevergoedingen of betere samenwerking met werkgevers. VVD en SGP leggen nadruk op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten, terwijl BBB en NSC ook certificering zonder volledig diploma willen stimuleren. Daarmee lijkt er brede politieke consensus over het belang van het mbo, al verschillen de middelen.
Overzicht standpunten partijen op, voor Ingrado, relevante onderwerpen:
Leerrecht
- D66, SP, PvdD, SGP, CU willen in meer of mindere mate toewerken naar een leerrecht voor jeugdigen.
Leerplichtleeftijd
- VVD en GL-PvdA willen de leerplichtleeftijd verlagen naar 4 jaar.
- SGP wil het houden op 5 jaar.
De rest van de partijen heeft er geen standpunt over.
Passend onderwijs + samenwerking onderwijs, jeugdzorg, ouders etc.
- D66 wil geld en ruimte voor ontwikkelingsprofessionals, die leraren helpen om leerlingen extra teondersteunen.
- GL-PvdA wil brugfunctionarissen die de verbinding leggen tussen ouders, jeugdzorg en armoedebestrijding en wil meer ruimte voor initiatieven die kinderen weer naar school begeleiden.
- CDA zet in op een vast aanspreekpunt op school voor jeugdhulp en wil het onderwijs-zorgarrangement behouden.
- PvdD wil meer mogelijkheden om te voorzien in persoonlijke zorg- en onderwijsbehoeften door te experimenteren met maatwerk, en met een samenwerking tussen jeugdzorg en gespecialiseerd onderwijs
Mbo
- Nagenoeg alle partijen willen investeren in de versterking en waardering van het mbo.
- VVD wil de financiële positie van BBL’ers verbeteren om voortijdig schoolverlaten of groenpluk te voorkomen en SGP wil hierover betere afspraken tussen werkgevers en onderwijs.
- CDA dat jongeren tenminste een startkwalificatie halen en wil bedrijven ontmoedigen leerlingen in dienst te nemen die niet de kans hebben gehad een diploma te halen via de combinatie van leren en werken.
- NSC wil in de gaten houden of de Wet van school naar duurzaam werk het juiste effect heeft en anders met nieuwe maatregelen komen.
- O.a. BBB en NSC willen dat mensen zonder diploma via (deel)certificering worden gekwalificeerd voor werk.
In de bijlage vind je een compleet overzicht van alle relevante standpunten uit de verkiezingsprogramma's. Download de publicatie hieronder.
Foto boven: beeldbank BZK/Henriëtte Guest
Analyse verkiezingsprogramma's 2025
