Gemeenten die op een andere manier toetsen dan daarin wordt beschreven krijgen de klacht dat zij het standpunt van Ingrado niet zouden volgen. Maar de handreiking is géén leidraad voor de manier waarop gemeenten om moeten gaan met een beroep op een vrijstelling 5 onder b. Hieronder (nogmaals) een toelichting op de handreiking.
Aanleiding
In maart 2025 maakte het landelijk parket van het Openbaar Ministerie in een overleg met de Raad voor de Kinderbescherming en Ingrado bekend per direct geen zaken meer op te pakken rondom vrijstellingen van de leerplicht op grond van richtingsbezwaren. Die mededeling kwam als een totale verrassing. In de weken en maanden daarna is gepoogd meer duidelijkheid van het OM te krijgen. Zouden zij dergelijke zaken in geen enkel geval meer oppakken of lag het genuanceerder? Ook uit de vragen van leden die bij Ingrado binnenstroomden bleek veel behoefte te bestaan aan meer duidelijkheid over de manier waarop het OM zich op zou stellen. Mede op basis van de behoefte van leden heeft Ingrado in samenwerking met het landelijk parket van het OM de Handreiking vrijstellingen 5 onder b ontwikkeld.
Functie van de Handreiking
De Handreiking vrijstellingen 5 onder b heeft tot doel om leerplichtambtenaren en de arrondissementen van het OM meer duidelijkheid te geven over de zaken die volgens het landelijk parket nog wel opgepakt zouden moeten worden door het OM. Het OM gebruikt daarvoor een toetsingskader. Door leerplichtambtenaren te informeren over het toetsingskader stellen we hen in staat om ook de eventuele vervolgstappen van het OM mee te nemen in hun overwegingen bij het al dan niet laten ontstaan van een vrijstelling 5 onder b.
Geen advies
Leerplichtorganisaties kunnen dus rekening houden met het toetsingskader van het OM maar zij moeten dat niet. Wettelijk gezien is er immers niets veranderd aan de taak voor leerplichtambtenaren als gevolg van de opstelling van het OM en ook de jurisprudentie die bestaat over vrijstellingen 5 onder b ligt er nog. Hoe gemeenten/leerplichtorganisaties om willen gaan met de opstelling van het OM is aan hen. Ingrado wil geen algemeen advies geven aan leden over de manier waarop een beroep op een vrijstelling 5 onder b moet worden behandeld. De mogelijkheden die de verschillende leerplichtorganisaties hebben lopen daarvoor teveel uit een.
Wel een standpunt voor de lange termijn
We willen gemeenten niet voorschrijven hoe ze om moeten gaan met vrijstellingen 5 onder b, maar hebben wel een duidelijk standpunt richting de landelijke politiek: schaf dit type vrijstellingen af en zorg dat thuisonderwijs wettelijk wordt geregeld.
